1) Γιατί όλοι περιμένουν την καταστροφή…
  
Τι άλλαξε τώρα σε σχέση με το τελευταίο δωδεκάμηνο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε γύρισμα της αγοράς;
 
 Κατ΄ αρχάς, ας εξετάσουμε που μπορεί να κάνουν λάθος οι άλλοι.
 
Α) Οι επενδυτές, όπως όλοι οι άνθρωποι, έχουν την έμφυτη τάση να κάνουν γραμμικές προβολές. Πολύ περισσότερο ισχύει αυτό στις χρηματιστηριακές αγορές όπου κυριαρχεί η ψυχολογία του πλήθους...
Επί δώδεκα μήνες κερδίζουν μόνο όσοι ποντάρουν στα χαμηλότερα. Αυτό θα αργήσει να αλλάξει γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται με τα «πόδια». Αυτό σημαίνει πως τους αρέσει να στήνονται σε ουρές. Ενίοτε στήνονται και πίσω από τις δικές τους συνήθειες.
 
Β) Πριν από δώδεκα μήνες έπαιζε και το σενάριο διάλυσης της ευρωζώνης. Σήμερα αυτό το ενδεχόμενο έχει μειωθεί δραστικά. Σήμερα το χειρότερο σενάριο που παίζει είναι ένα «κούρεμα» του χρέους που θα έχει συνέπειες στις τράπεζες. Οι ενδείξεις φανερώνουν πως στην ευρωζώνη ψάχνουν λύση που θα διασώσει το τραπεζικό σύστημα... Αν ισχύει αυτό, τα χαμηλά είτε τα είδαμε ή θα τα δούμε, είναι αδιάφορο. Η εκτίναξη που θα ακολουθήσει θα υπερκεράσει τις όποιες απώλειες...
 
Γ) Ο μέσος όρος μετά από ένα χρόνο πτώσης και χρεοκοπολογίας είναι λογικό να πάσχει από αυτό έλεγε η Αναϊς Νιν,  πως τα πράγματα δεν τα βλέπουμε ποτέ όπως είναι. Τα βλέπουμε πάντα όπως είμαστε...
 
Που μπορεί να κάνω λάθος εγώ;...
 
Οι Ευρωπαίοι να μας βαρεθούν, να μας  δείξουν την πόρτα και να ασχοληθούν με ένα πιο φερέγγυο ευρώ.
 
Να μας πάνε σε «κούρεμα» την Άνοιξη, οι τράπεζες να κρατικοποιηθούν και να ανακεφαλαιωθούν, οι τιμές των μετοχών τους να «γειωθούν» και να παρασύρουν και την υπόλοιπη αγορά σε μια βουτιά...
 
Η κυβέρνηση να υποχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις και να χρειαστεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης, εκλογές κλπ.
Όλες αυτές οι εκδοχές θα μας οδηγήσουν χαμηλότερα... (Αυτός είναι και ο λόγος που πιστεύω πως η έκθεση σε ελληνικές μετοχές δεν πρέπει να ξεπερνά το 70% και από αυτό η έκθεση στις τραπεζικές το 20-30% μέχρι να υπάρξουν σαφείς ενδείξεις πως θα ξεπεράσουν τους σκοπέλους...).

Δεν δίνω όμως πολλές πιθανότητες σε αυτά τα σενάρια.
 
Θα αγοράσω στην άνοδο;...
 
Θέλω να κερδίσω στα σίγουρα όταν η αγορά θα ανεβαίνει και θα είμαστε σίγουροι πως ο κίνδυνος χρεοκοπίας πέρασε... Είναι από τα σκεπτικά που κυκλοφορούν στις μέρες μας.
 
Κατ’ αρχάς ο ίδιος εκ φύσεως και πεποιθήσεως συντάσσομαι με την άποψη να πουλάς στην άνοδο και να αγοράζεις στην πτώση. Το αγοράζω στην άνοδο και πουλάω στην πτώση ανήκει σε άλλη χρηματιστηριακή φιλοσοφία...

Εδώ οι πιθανότητες να κάνουν λάθος οι άλλοι είναι ακόμη περισσότερες.  Όταν θα υπάρχουν στοιχεία που θα τεκμηριώνουν πως ο κίνδυνος της χρεοκοπίας πέρασε, το χρηματιστήριο θα είναι 100-150% υψηλότερα των πρόσφατων χαμηλών.
 
Όσοι διαθέτουν χρηματιστηριακή μνήμη μεγαλύτερη μερικών μηνών θα το έχουν δει πολλές φορές αυτό και ορισμένες μάλιστα θα το έχουν πληρώσει.
 
Όπως και το Χειμώνα του 2009 έτσι και το Χειμώνα του 2010 αυξάνεται ο αριθμός αυτών που ποντάρουν να κερδίσουν προς τα κάτω.
 
Όταν τα θεμελιώδη θα είναι ατράνταχτα προς αυτή την κατεύθυνση φοβάμαι πως θα πλησιάζει η ώρα για πωλήσεις.
 
Είσαι σίγουρος πως είδαμε τα χαμηλά;
Δεν είμαι βέβαιος ότι δεν θα δούμε χαμηλότερα, αλλά σε μια  αγορά που βρίσκεται στα χαμηλά 12-13 ετών και κινδύνεψε με στάση πληρωμών και έξοδο από το ευρώ το τελευταίο δωδεκάμηνο, το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να περιμένεις να κερδίσεις από την πτώση παρά από την άνοδο...
 
Ο καθένας βλέπει ό,τι θέλει, και οι περισσότεροι βλέπουν κάτω, μου έλεγε χθες ένα φίλος χρηματιστής για τους πελάτες του. Αισιόδοξος μεν αλλά πολύ επιφυλακτικός στο να το διατυπώνει, καθώς οι πελάτες γίνονται επιθετικοί όταν τον ακούν με αισιόδοξες απόψεις...
 
Αυτό δεν με ξενίζει, καθώς έχω πειστεί πως το 90% των ανθρώπων που θα ασχοληθούν κάποια στιγμή με το χρηματιστήριο θα χάσουν...
 
Γιατί; Μια απλή εξήγηση βρίσκεται στην παρακάτω φράση.
 
Κάποιοι ασχολούνται με τις μετοχές όπως θάπαιζαν μπαρμπούτι. Στο μπαρμπούτι αν φέρει κάποιος τρεις φορές συνεχόμενες εξάρες θα κερδίσει, όμως θα να είναι πολύ αφελής αν πιστέψει πως μπορεί να προβλέπει πως θα καθίσουν τα ζάρια...
 
Αν συμβεί κάτι ανάλογο με  τις μετοχές υπάρχει κίνδυνος κάποιος να το πιστέψει.  Ακόμη και αν δεν το κάνει ο ίδιος, κινδυνεύει να τον πιστέψουν οι γύρω του και να τον πιέσουν σ’ αυτή την κατεύθυνση.
 
Το βάρος της κοινής γνώμης είναι ασήκωτο για το είδος μας γιατί ακριβώς ήταν η συμμετοχή στην ομαδική ζωή που εξασφάλισε την επιβίωσή του για εκατομμύρια χρόνια...
 
Προσοχή...
 
Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως αποκλείεται ο κίνδυνος να δούμε την αγορά στις 1.000 ή τις 800 μονάδες... Στο χρηματιστήριο όλα είναι πιθανά. Πιο πιθανά όμως είναι αυτά που φαίνονται απίθανα...
 
Το κέρδος είναι πάντα συνυφασμένο με το ρίσκο...
 
2) Κάτι ψήνεται...
 
Στις τελευταίες συνεδριάσεις ξεκινάμε αδιάφορα και κάποια στιγμή επιλεγμένες μετοχές βουτάνε και σε αρνητικό έδαφος. Προς το τέλος της συνεδρίασης μαζεύονται και εκτινάσσονται προς τα πάνω οι τιμές λες και κάποιος φοβάται πως αύριο δεν θα βρει αυτές τις τιμές...
 
Αυτές δεν μου μοιάζουν με συνεδριάσεις που προαλείφουν την κάθοδο των μυρίων...
 
Επιμένω πως μου μοιάζουν με συνεδριάσεις που ένα τάγμα από υπερπωλημένες αρκούδες προσπαθούν δια της πλαγίας να κλείσουν θέσεις, γιατί κάτι στο σκηνικό που είχε στηθεί δείχνει να αλλάζει...
 
Η εικόνα που εισπράττω σε σχέση με τη δραστηριότητα των ξένων είναι ήπια αύξηση της δραστηριότητας με επιλεκτικές αγορές. Τίποτα περισσότερο...
 
3) Αγοράστε στο φόβο...
 
Γιατί τόσοι πολλοί φοβούνται ότι θα συμβεί κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ; Γιατί βρισκόμαστε σε έναν πρώιμο ανοδικό κύκλο μετά από ένα τρομερό πτωτικό κύκλο. Λίγο αργότερα οι ψευδείς φόβοι θα αποκαλυφθούν και η άνοδος θα συνεχιστεί... Βλέπε:Αγοράστε στο φόβο...
 
4) Προβλέπουν πάλι κραχ...
 
Μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση από τον Εντ Γιαρντένι... Βλέπε:Προβλέπουν πάλι κραχ...