Νέος κύκλος ύφεσης απειλεί οικονομία

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΙΩΤΗ

Νέα, εισαγόμενη αυτή τη φορά, κρίση βρίσκεται προ των πυλών της ελληνικής οικονομίας. Τα βλέμματα από χθες είναι στραμμένα στο περίφημο Jackson's Hall των ΗΠΑ, όπου οι κεντρικοί τραπεζίτες των μεγαλύτερων χωρών καλούνται για ακόμη μία φορά να «βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά».

Ο κίνδυνος για υποτροπή της παγκόσμιας οικονομίας σε έναν νέο κύκλο ύφεσης είναι πλέον ορατός και προβάλλει απειλητικά πάνω από ΗΠΑ και Ευρώπη.

Η συγκυρία αυτή βρίσκει την ελληνική οικονομία σε μία εξαιρετικά ευάλωτη θέση, καθώς η επιτυχία του Μνημονίου δεν συνίσταται τόσο στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, αλλά κυρίως στο κατά πόσο και αν η οικονομία επανέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά.

Η διαφαινόμενη επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος αποδυναμώνει περαιτέρω τις ελληνικές τράπεζες. Το έδαφος των ξένων κεφαλαιαγορών ήταν βέβαια απροσπέλαστο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Ωστόσο, την κατάσταση μπορούσε να διαχειριστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία είχε να αντιμετωπίσει μόνο το ελληνικό μέτωπο.

Η κατάσταση όμως θα δυσκολέψει πραγματικά αν ανοίξουν ταυτοχρόνως νέα μέτωπα σε Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Το σενάριο αυτό δεν είναι ακραίο, καθώς οι σοβαροί αναλυτές, κόντρα στο κλίμα εφησυχασμού που καλλιεργείται από πολλές πλευρές, εκτιμούν ότι η «κρίση του χρέους» παραμένει παρούσα.

Ταυτοχρόνως, η ανάγκη να διοχετευτούν νέα κεφάλαια στην οικονομία θα γίνεται ολόενα και πιο επιτακτική όσο παρατείνεται η ύφεση. Η πραγματική κατάσταση επιχειρήσεων και νοικοκυριών εκτιμάται ότι θα επιδεινωθεί μετά το φθινόπωρο, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να γίνονται ολοένα και πιο απρόθυμες να χορηγήσουν νέα δάνεια.

Επίθεση στις τράπεζες

Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου έσπευσε προκαταβολικά να επιτεθεί στις τράπεζες, γιατί, όπως υποστήριξε, χρησιμοποίησαν τα πακέτα στήριξης που τους πρόσφερε η ελληνική πολιτεία για να στηρίξουν τους ισολογισμούς τους και όχι την πραγματική οικονομία. Βέβαια, ο ίδιος, λίγο μετά την αναχώρηση της τρόικας στις αρχές Αυγούστου, είχε παρουσιάσει μία διαφορετική εκδοχή της κατάστασης.

Πάντως, ανεξάρτητα από τις δηλώσεις των πολιτικών, το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται εκτιμάται ότι θα αποτελέσει καταλύτη για τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, επιταχύνοντας εξαγορές και συγχωνεύσεις.

Η κατάσταση στην πραγματική οικονομία, το διαφαινόμενο «πισωγύρισμα» της παγκόσμιας οικονομίας, θα επιτείνει τα ήδη οξυμένα προβλήματα. Οι έπαινοι που εισπράττει η κυβέρνηση από το εξωτερικό για την υιοθέτηση των σκληρών μέτρων του Μνημονίου δεν αντιστρέφουν το αρνητικό κλίμα ούτε φαίνεται να δημιουργούν μία δυναμική προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Αντιθέτως, όλα δείχνουν ότι η οικονομία εισέρχεται σε μία βαθεία ύφεση.

Κίνημα κατά Μνημονίου

Είναι επίσης ενδεικτικό ότι όσο περνάει ο καιρός, τόσο διευρύνεται και το «κίνημα κατά του Μνημονίου», ενώ απειλητικά προβάλλει το φάσμα της ανεργίας και της περιθωριοποίησης για ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού.

Εκδηλη πλέον είναι η ανησυχία ότι ακόμη και στο ευνοϊκότερο σενάριο, δηλαδή της πλήρους επίτευξης των στόχων του Μνημονίου, «η εγχείρηση θα έχει επιτύχει, αλλά ο ασθενής θα έχει αποθάνει». *

enet