Φέσι από τον Ερντογάν στην ενέργεια

Υπό πλήρη τούρκικη ομπρέλα μπαίνουν οι διεθνείς ενεργειακές σχέσεις της χώρας μας έπειτα από τις συναντήσεις του Ερντογάν στην Αθήνα. Το αποτέλεσμα αυτό αποτελεί προϊόν ισχυρών πιέσεων από την Άγκυρα, αλλά και των άριστων διπλωματικών ελιγμών που έκανε η Τουρκία τον τελευταίο χρόνο σε θέματα αγωγών και σχέσεων με τους ισχυρούς που παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος.

Ο Ερντογάν αναχώρησε από την Αθήνα έχοντας σχεδόν βέβαιη τη συμφωνία της ελληνικής πλευράς για το Αιγαίο, όπου η συνδιαχείριση σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στο θέμα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου δηλαδή) βρίσκεται πλέον πιο κοντά από κάθε άλλη φορά.

Πηγές που ήταν πολύ κοντά στις ελληνοτουρκικές συνομιλίες αναφέρουν ακόμη και τα μερίδια «διανομής», με τον... διεθνή παράγοντα να αναλαμβάνει ένα σημαντικό ποσοστό από το συνολικό «ταμείο» που θα γίνει με τη συνδιαχείριση.

Πάντως, στο ερώτημα ποιος είναι αυτός ο «διεθνής παράγων» καλό είναι να μη βιαστείτε να απαντήσετε. Βεβαίως και θέλουν οι Αμερικάνοι να γίνουν οι κυρίαρχοι, έστω και με μειοψηφικό ποσοστό, στη μελλοντική διαχείριση των πετρελαίων του Αιγαίου. Το θέμα είναι: Ποιοι Αμερικάνοι;

* Εάν μιλάμε για την Exxon-Mobil, αναφερόμαστε στο παραδοσιακό κατεστημένο του αμερικάνικου ενεργειακού τομέα.

* Εάν μιλάμε για την Chevron, τότε αρχίζει να διαφαίνεται και η ρωσική συμμετοχή, καθώς ο αμερικάνικος όμιλος έχει πολύ καλές σχέσεις με τη Μόσχα και μάλιστα συναλλάσσεται με τους Ρώσους για το πετρέλαιο του Καζακστάν, όπου έχει επενδύσει πολλά δισ. δολάρια.

Μαθήματα χειρισμών

Όλες αυτές οι προοπτικές αποτυπώνονται στις παρασκηνιακές κινήσεις που γίνονται με επίκεντρο τους μελλοντικούς αγωγούς που θα μεταφέρουν το πετρέλαιο από την ευρύτερη περιοχή της Κασπίας στη Μεσόγειο – εξελίξεις στις οποίες έχει αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν το «Π» και είχε προειδοποιήσει για την πορεία των πραγμάτων. Εδώ, η τούρκικη διπλωματία για μία ακόμη φορά έδωσε μαθήματα χειρισμών!

Ο Ερντογάν υποσχέθηκε τα πάντα στον Πούτιν και τον Μεντβέντεφ ώστε να πάρει το ρωσικό «ντα» για τον αγωγό Σαμψούντα - Τσεϊχάν. Σχεδόν από την επόμενη ημέρα εκπρόσωποι της Μόσχας άρχισαν να προλειαίνουν το έδαφος για «συνδιαχείριση» των αγωγών που θα μεταφέρουν ρωσικό και καζάκικο πετρέλαιο, δηλαδή του ρωσοτουρκικού και του Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.

Στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Σεργκέι Σμάτκο ήταν ακόμη πιο σαφής: Η κοινή διαχείριση των δύο αγωγών θα γίνει από ένα κονσόρτσιουμ, αλλά προέχει να πάρει τις δικές της αποφάσεις η Βουλγαρία σχετικά με τον βαλκανικό αγωγό...

Με άλλα λόγια, η Τουρκία κατάφερε να κάνει πιο ελπιδοφόρο έναν αγωγό που βρίσκεται στα χαρτιά (Σαμψούντα - Τσεϊχάν) και είναι πολύ πιο ακριβός από έναν αγωγό για τον οποίο υπάρχουν όλες οι διακρατικές συμφωνίες, υπάρχουν η κοινοπραξία και η μελέτη κι απομένει μόνο το θετικό νεύμα της Σόφιας για να αρχίσουν οι εργασίες κατασκευής!

Σε θέση ισχύος η Άγκυρα και στους αγωγούς φυσικού αερίου

Εξαιρετικά επιτυχημένη ήταν και η τακτική της Άγκυρας στο θέμα των αγωγών φυσικού αερίου. Κατάφερε να βρίσκεται μέσα στον Nabucco, έπειτα από πολλά παζάρια και ισχυρές πιέσεις για ανταλλάγματα, ενώ έπεισε τον Πούτιν στο ότι η καλύτερη λύση για τον South Stream είναι η χρήση των τούρκικων χωρικών υδάτων στον Εύξεινο Πόντο.

Στην Αθήνα, λοιπόν, ο Ταγίπ Ερντογάν ήρθε και έβαλε τα ενεργειακά θέμα από θέση ισχύος. Και μάλιστα, όπως λένε παράγοντες της αγοράς που έχουν πρόσβαση στην ατζέντα των συνομιλιών, το «πακέτο» ήταν συγκεκριμένο: Σας βοηθάμε με τους αγωγούς, μας βοηθάτε στην «πράσινη ενέργεια».

Στην ανακοίνωση του υπουργείου ΠΕΚΑ για το σχετικό μνημόνιο αλληλοκατανόησης (MoU) που υπογράφτηκε, αναφέρεται ότι «η προώθηση των ΑΠΕ και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποτελούν προτεραιότητα και για τις δύο χώρες, οι οποίες συμφώνησαν να συσφίξουν τους δεσμούς τους σε τομείς όπως η ενεργειακή αποδοτικότητα, η ηλιακή, η αιολική ενέργεια, η ηλιακή θέρμανση και ψύξη κ.ά.».

Κι επειδή οι Τούρκοι διαθέτουν λιγότερη τεχνογνωσία στους τομείς αυτούς, θα τους δώσουμε τα «φώτα» μας για το πώς γίνονται οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, με επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις, αλλά και με συγκεκριμένες τεχνολογίες, ώστε και οι δικοί τους επιχειρηματίες να «ανοίξουν» τα δικά τους σχέδια.

Πάντως, το βασικό «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών σχετικά με το φυσικό αέριο παραμένει. Πρόκειται για τις πολύ υψηλές χρεώσεις που ζητούν οι Τούρκοι για την transit μεταφορά καυσίμου από το Αζερμπαϊτζάν στο ελληνικό σύστημα. Οι διοικήσεις της ΔΕΠΑ και της τουρκικής BOTAS είχαν εντατικές επαφές μέσα στο διήμερο της επίσκεψης Ερντογάν, αλλά οριστική συμφωνία δεν υπήρξε.

Οι Τούρκοι ζητούν μερίδιο και στον υποθαλάσσιο ελληνοϊταλικό αγωγό, κάτι που φαίνεται ότι θα πετύχουν, με αντάλλαγμα τη συμφωνία τους για το transit. Πάντως, ούτε στη μία ούτε στην άλλη περίπτωση θα βγουν χαμένοι, πολύ περισσότερο που έχουν σχεδόν συμφωνήσει με Ρώσους, Αζέρους και Ιρανούς να αγοράζουν αέριο και στη συνέχεια να το πουλάνε σαν τούρκικο στους Δυτικούς, ακόμη και στους Έλληνες!

Έτσι ο Ερντογάν κατάφερε να μετατοπίσει το κέντρο βάρους των ενεργειακών εξελίξεων από την καρδιά των Βαλκανίων στη χώρα του, αφήνοντας την Ελλάδα να (παρ)ακολουθεί τις εξελίξεις, χωρίς να έχει το πλεονέκτημα των χειρισμών, όπως το έχουν τώρα οι Τούρκοι!

Άλλωστε ένα Ακούγιου (το πυρηνικό εργοστάσιο) και μία υπόσχεση για πενταπλασιασμό των εμπορικών συναλλαγών μπορεί κάλλιστα να κάνει ακόμη και μία... Αρκούδα να παραβλέψει ό,τι εννοούσε μέχρι χθες ως συμφέροντά της στην περιοχή και να επιδιώξει τη συνεργασία με όποιον είναι διαθέσιμος να υλοποιήσει τα σχέδιά της.

Πάντως και στη Μόσχα εξακολουθούν να κρατούν... μικρό καλάθι για τα πολλά «κεράσια» που υπόσχεται η Άγκυρα. Στελέχη που γνωρίζουν τους διπλωματικούς χειρισμούς στον ενεργειακό τομέα έλεγαν στο «Π» ότι θα πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά από την πλευρά της τούρκικης κυβέρνησης ώστε να αρχίσουν να υλοποιούνται τα όσα έχει υποσχεθεί ο Ερντογάν στη ρωσική ηγεσία... Κι αυτή η άποψη υποκρύπτει πολλά!

topontiki.gr